خبرگزاری حوزه ، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم یکی از نهادهای دیرپای حوزوی است که مهم‌ترین ویژگی این تشکل حوزوی حمایت از نهضت امام خمینی(ره) در دوران اقامت ایشان در نجف بوده است و این نهاد حوزوی ضمن ایفای نقش عمده در پیروزی انقلاب اسلامی در تثبیت نظام جمهوری اسلامی ایران نیز فعال بوده و در دوران استقرار نظام اسلامی نیز پیوسته پیرو خط امام و رهبری بوده است. هفته‌نامه افق حوزه در گفت‌وگو با آیت‌الله محسن فقیهی از اساتید خارج حوزه علمیه قم به بررسی فعالیت‌های مؤثر بیش‌از نیم‌قرن این نهاد حوزوی، لزوم صیانت و تقویت جایگاه جامعه و پاسداشت و تکریم اعضای جامعه مدرسین و پرهیز از هرگونه تأسیس تشکل هم‌عرض جامعه پرداخته که در ادامه می‌خوانیم.

* جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در چه زمانی و با چه اهدافی تشکیل شد؟

جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، اولین و شاید تنها نهاد منسجم دینی - سیاسی در نظام جمهوری اسلامی است که سابقه شکل‌گیری آن به بیش‌از نیم‌قرن پیش یعنی پس‌از رحلت حضرت آیت‌الله‌العظمی بروجردی و همزمان با آغاز نهضت انقلاب اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی، با هدف اصلاح و تكميل برنامه‏هاى درسى حوزه‏هاى علمیه و پرورش طلاب، دفاع از اسلام ناب محمدی و قرآن و مبارزه با طاغوت و دفاع از حقوق محرومين و مستضعفين تأسیس شد و در دوران مبارزات به‌عنوان طلایه‌داران این نهضت دینی نقش فعالی را در پیشبرد نهضت و جذب و جلب مردم ایران برای پیوستن به این نهضت ایفا کردند.

* این تشکل انقلابی تا کنون چه دست آوردهایی داشته است؟

فعالیت های جامعه مدرسین را می توان در چند  مرحله در نظر گرفت؛ مرحله اول، مرحله شکل‌گیری جامعه مدرسین است که به بیش‌از نیم‌قرن پیش و سال ۱۳۴۱ بازمی‌گردد. هدف این نهاد اصلاح امور حوزه‌های علمیه بود و شاکله جامعه مدرسین با آغاز نهضت امام خمینی قوام یافت و نخستین اقدام اساسی و مؤثر در جامعه آن روز، اعلام مرجعیت دینی امام خمینی با هدف ممانعت از برخورد قضایی دولت حاکم وقت بود. پس‌از آن در طی ۱۵ سال نهضت امام خمینی، اعضای جامعه از روش‌های مختلف مانند: انتشار اعلامیه‌ها و بیانیه‌ها در موضوعات مهم و مبتلابه جامعه ارتباط با مردم سراسر کشور از طریق ایراد سخنرانی‌های سیاسی- مذهبی، صدور اعلامیه مبنی بر خلع شاه از سلطنت و پیشنهاد تأسیس حکومت اسلامی، تشکیل شبکه مبارزاتی در سراسر کشور و...  فعالیت‌های انقلابی خود را تا پیروزی نهضت امام خمینی  ادامه دادند.

اما پس‌از پیروزی انقلاب اسلامی نقش و مسئولیت جامعه مدرسین از شکل مبارزه سیاسی ـ اجتماعی به شکل مشارکت و همکاری در بنا و استواری حکومت اسلامی و تلاش در اصلاح و تکمیل فرایندهای آموزشی و تربیتی طلاب تغییر جهت داد و با حضور مستمر و فعال خود در نهادهای مختلف، مانند: شورای انقلاب، مجلس خبرگان تدوین قانون اساسی، مجلس شورای اسلامی، شورای نگهبان قانون اساسی، مجلس خبرگان رهبری، دستگاه قضایی، شورای تشخیص مصلحت نظام، شورای‌عالی انقلاب فرهنگی و... نقش‌آفرینی بی‌بدیلی داشت.

لازم است صادقانه عرض کنم که جامعه مدرسین جهت تبیین، تکمیل و یا پاسخ به مسایل مورد نیاز نظام، مانند مسایل اقتصادی، قضایی و حقوقی، جزایی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی و اصلاح و برنامه‌ریزی برای حوزه‌های علوم دینی، الحمدلله کارنامه مورد قبول و پر افتخاری از خود ارائه داده است که با عنایت خداوند متعال در تاریخ حرکت اجتماعی حوزه‌های علمیه شیعه، پررنگ و ماندگار خواهد بود.

* عموم متدینین از جامعه مدرسین چه انتظاراتی دارند؟

عموم مردم، روحانیت را امین دین و دنیای خود می دانند، این اعتماد یک سرمایه عظیمی است که نظیر ندارد و باید قدر آن را بدانیم.

مردم انتظار دارند که روحانیت علاوه بر بیان حرام و حلال، در مسایل اجتماعی و حکومتی هم اظهار نظر کند، ضرر و زیان و رواج فساد در ادارت و نهادها که برای دین و دنیا و انقلاب ما از آسیب انگلیس و آمریکا بیشتر است به مسئولان نظام تذکر بدهند و از آنان بخواهند که چاره‌اندیشی کنند. بنابراین حوزه باید بر روی جامعه بیش‌از گذشته ناظر باشد، توقعات مردم را بشناسد، نیازهای ایشان را بررسی کند و با تقویت و پرورش علمی و معنوی طلاب، به این توقعات پاسخ در خور بدهد.

* آیا تأسیس تشکّل جدید و هم عرض با رسالت های جامعه مدرسین را قبول دارید؟

از یک سو بدیهی است که نباید جامعه مدرسین را تنها نهاد و تشکل فضلای حوزوی دانست و وجود جامعه مدرسین نباید مانعی برای گردهم‌آیی‌های صنفی و یا علمی و فرهنگی و علمایی باشد و صد البته از سوی دیگر نباید هیچ تشکل و گروهی با رسالت‌ها و اهداف جامعه مدرسین تأسیس شود و نیز به‌هیچ وجه شایسته نیست عنوان یا جریانی ایجاد شود که به هر نحو نتیجه‌اش تضعیف جامعه مدرسین باشد.

لذا تشکل‌ها و خدمات اجتماعی و گروه‌های علمایی آری اما تقابل یا تضعیف جامعه مدرسین هرگز و شایسته است در جهت صیانت و تقویت جامعه مدرسین کوشا باشیم.

* مسئولان حوزه و حوزویان در برابر خدمات بیش از نیم‌قرن جامعه مدرسین چه وظیفه‌ای دارند؟

در پاسخ به این سؤال باید ابتدا از برادر بزرگوارمان حضرت آیت‌الله یزدی که حقیقتاً از استوانه‌های اصلی جامعه بوده و هستند تشکر کنم. ایشان در یک کلام خود را وقف جامعه مدرسین، انقلاب و نظام اسلامی و اهداف متعالی آن نموده و با شجاعت و صلابت بر همان آرمان‌های حضرت امام و مقام معظم رهبری و مراجع عظام تقلید استقامت ورزیده است.

از این رو هم بر همه اعضای جامعه مدرسین و هم سایر مؤمنین چه فضلا و طلاب حوزه‌های علمیه و چه سایر اقشار مردم، لازم است قدردان این موهبت الاهی باشیم و در تصمیمات و مسایل جاری به ارشادات و بیانیه‌های جامعه مدرسین که جمعی از علما و فقهای زمان‌شناس، بصیر و انقلابی را گرد آورده است، توجه وافر داشته باشیم و صد البته خود جامعه مدرسین نیز لازم است این میراث‌ گران‌قدر امام کبیر را پاس داشته و در مواضع، بیانیه‌ها، جذب اعضاء و... نهایت اهتمام و زمینه و زمانه‌شناسی را به خرج دهد.

در پایان برای اعضای محترم جامعه مدرسین، شما و خوانندگان گرامی صحت و سلامت و دوام توفیقات الاهی را از خدای منان آرزو دارم.